Kastamonu'da Sosyal Konut

Konum
7 İklim 7 Bölge-Mahalle Ulusal Mimari ve Kentsel Tasarım Fikir Yarışması için Karadeniz Bölgesi’nde verilen Kastamonu şehri proje alanı olarak belirlenmiştir. Proje alanı şehir merkezinin yaklaşık 5 km güneyinde yer almakta. Alanın çevresine incelendiğinde; batısında Çankırı-Kastamonu Yolu; doğusunda Kastamonu Doğu Çevre Yolu bulunmakta, bu yol aynı zamanda yarışma arazisinin doğu sınırını teşkil etmektedir. Arazinin batı ve kuzey yönünde ağaçlık alanlar, güneyinde çevre yolu kavşağı, güneybatı yönünde 2 km uzaklıkta ise Kastamonu Havalimanı bulunmaktadır.

Yer
Kastamonu, Orta Karadeniz’de yer alan genel olarak Karadeniz ikliminin hakim olduğu, orman dokusu yoğunluklu bir kent. Kent merkezine incelendiğinde, tarihi yerleşimin kent dokusunun güney kısmında yer aldığı görülmektedir. Yeni Kent ise zamanla kuzey yönü ağırlıklı olarak nispeten de güneyde yayılma göstermektedir. Şehrin kuzeyinde ise tarım arazileri bulunmaktadır.

Doku
Kastamonu kent merkezinin genel dokusuna bakıldığına topoğrafyanın kent yerleşiminin şekillenmesindeki ana etken olduğu görülmektedir. Tarihi kent merkezini doğu ve batı yönünden çevreleyen engebeli arazi kentin zamanla kuzeye doğru kılcal bir genişleme göstermesine neden olmuştur. 

Kentteki geleneksel dokuya bakıldığında bazı belirgin özellikler öne çıkmaktadır. Kastamonu tarihi kent merkezinde de diğer eski Türk kentlerinde görülen; cami ve arastanın hayatın merkezine konumlanan ve kent morfolojisinin bu merkezden yayılarak biçimlendiği yerleşim tipi görülmektedir.Bu geleneksel yapı dokusunda malzeme olarak ahşap ve taş kullanımının yaygın olduğu görülmektedir. Geleneksel yapı tipolojisine bakıldığına göze çarpan diğer bir özellik ise taşlık adı verilen yarı kamusal alanların kullanımı. Taşlık bu bölgedeki konutların özel kullanım alanlarının dışında daha dışarıya dönük ve yeşil alan olarak kullanılan alanlardır. Bu alanlar bölgedeki insanların gündelik yaşamında önemli yere sahiptir.

Bağlam
Tasarım alanı coğrafyasının kimliğini oluşturan, ancak zaman içerisinde kesintiye uğramış yapı kültürünün yeniden yorumlanması bağlamsal yaklaşımın temelini oluşturmaktadır. Bu yaklaşım:

Konumlanma: Tasarım alanı yerleşim planlaması, tarihsel referanslar ışığında ele alınarak, ana mimari biçimlenişi belirleyen kentsel yaşam platosu, cami ve meydanı ile birlikte bütünlük gösteren arasta doğrultusunda arazi boyunca uzanmaktadır.
Kentsel yaşam platosu, sürekli bir yaya promenadı ile beslenirken, farklı kamusal işlevler ile desteklenerek 7/24 yaşayan bir kent parçası olması sağlanmıştır.

Biçimleniş: Bölgedeki geleneksel konut tipolojisi incelendiğinde, zemin katta taş bir baza üzerinde yükselen ahşap ağırlıklı yapı tipolojileri öne çıkmaktadır. Az katlı ve eğime oturan bu yapı biçimlenişi, birbirlerinin manzarasını kesmeyen ve arazi potansiyellerini önemseyen yaklaşımı ile öne çıkmaktadır. Bu noktada yapı biçimlenişi oluşturulurken bu referanslar önemsenerek arazi potansiyellerinin öne çıktığı, yalın ve mevcut yapı dokusu ile uyumlu sakin bir mimari dil geliştirilmeye çalışılmıştır.

Program
Kentsel yaşam platosu çevresinde rasyonel şekilde konumlandırılan konutlar, oluşturulan yarı özel alanlar olarak tariflenen taşlıklar ile desteklenirken, kent ve mahalle yaşantısını biçimlendiren kentsel yaşam platosu, farklı kotlarda sosyal ve kültürel birimler ile desteklenerek geçmişten gelen referansların günümüze entegre edildiği sosyal sürdürülebilir bir yaşantı vadetmektedir.