Gaziantep 100. Yıl Anıtı ve Çevre Düzenlemesi

Anıtların, bilimsel tarih kavrayışı içerisinde, kişiye geçmiş zamanı şimdi deneyimleme duygusu verme becerisi nedeniyle özel bir yeri vardır. Çünkü anıtlar, kişinin geçmişiyle yüzleşmesine olanak tanırken, aynı zamanda tarihin belli bir dünya görüşünü temsil edecek şekilde yeniden inşa edildiği yapılardır. Bütüncül bir sanat eseri olarak anıt, yalnızca bireyle değil, kitlelerle iletişim kurma yönünden üstündür.

Geleneksel anıt kültü, tarihe mal olmuş bir kişi, olay veya eylemi yalnızca temsil etme işlevinin ötesine geçmekte yetersiz kalmaktadır. Halbuki söz konusu olan kişi, olay veya eylem üzerinde düşündürtme ve tarihin şimdiki zamanda cereyan ediyormuşçasına hafızada yer etmesi, anıtın bir parçası olmalıdır. 

Önerimiz, kentsel ölçekte Anıt Meydanı’nı, Gaziantep’in kültür rotasında bir başlangıç mekanı olarak tanımlayarak bu rotanın bir parçası haline getirmeyi hedefler. Meydan’da, Panaroma Müzesi giriş avlusu aksında konumlanan ve müzenin uzantısı niteliğindeki anıt; kültür rotasının başlangıcı olmakla birlikte konumlanışı ve kurgusu itibariyle bir açık hava müzesi gibi çalışır. Giriş avlusundan anıta uzanan güzergahta, peyzaj müdahaleleriyle meydanın duyulara hitabet gücü artırılır ve anıtla müze arasındaki ilişki kuvvetlendirilir. Kurgumuzda, anma törenleri ve etkinliklerin, düzenlenen peyzaj alanında gerçekleşmesi öngörülmüştür.

Anıt, modüller ve bu modüllerin tekrarından oluşur. Modüller anonim kahramanları temsil ederken, modüllerin tekrarı bireyselliğin değil ancak seferberliğin ön planda olduğunu vurgular ve bir aradalığın altını çizer. Dolayısıyla Kurtuluş Savunması bir veya birkaç kişinin mücadelesi olmaktan çıkar ve halka mal edilir. Panaroma Müzesi’nin tektonik cephesiyle harmoni yaratan anıtın parçalı dokusu, örüntüler halinde birleşerek zirvede tekilleşir ve tüm kahramanların bir olduğu mesajı aktarılır. Anıt yalnızca isimleri temsil etme işlevinin ötesinde, Antep’in müdafaasında yer almış her bir anonim karakteri somutlaştırır.